Wirtualne Muzeum Wojny w Wietnamie

Pierwsza Wojna Indochińska 1946 - 1954

English version

---

***1946***

W lutym 1946 chińscy narodowcy zgadzają się ustąpić miejsca w Wietnamie wojskom francuskim, w zamian za francuskie posiadłości w Szanghaju i innych chińskich portach. W marcu Ho Szi Min zgadza się na czasowy powrót wojsk francuskich do Wietnamu północnego w zamian za uznanie Demokratycznej Republiki Wietnamu przez rząd Francji i następuje wycofanie wojsk chińskich. Od maja do września Ho Szi Min przebywa w Paryżu, próbując wynegocjować pełną niezależność i jedność Wietnamu, ale nie uzyskuje od Francuzów żadnych gwarancji. W czerwcu francuski wysoki komisarz do spraw Indochin, Georges Thierry d'Argenlieu, proklamuje separatystyczny, kontrolowany przez Francuzów rząd Południowego Wietnamu. Po serii starć z Viet Minh'em, siły francuskie bombardują port w Hajfongu i zajmują Hanoi, zmuszając Ho Szi Mina do przejścia do działań partyzanckich. W grudniu 30 000 członków Viet Minhu organizuje pierwszy zmasowany atak na Francuzów w Hanoi. Rozpoczyna się ośmioletnie starcie znane jako pierwsza wojna indochińska.

***1947***

W marcu Emile Bollaert zastępuje Georges'a Thierry d'Argenlieu na stanowisku wysokiego komisarza do spraw Indochin. Od października do grudnia trwa francuska operacja Lea, seria ataków na pozycje Viet Minhu w pobliżu granicy z Chinami. Chociaż Viet Minh traci ponad 9000 ludzi, większość z jego 40000 członków udaje się prześlizgnąć przez przerwy we francuskich liniach.

***1948***

W czerwcu 1948 roku, francuski wysoki komisarz do spraw Indochin, Emile Bollaert i Bao Dai, reprezentujący Wietnam, podpisują umowę w Halong Bay, w której Francja uznaje niepodległość zjednoczonego Wietnamu, jednocześnie zachowując kontrolę nad wietnamską armią i polityką zagraniczną i odkładając przekazanie innych funkcji rządu Wietnamczykom do czasu późniejszych negocjacji.

***1949***

Bao Dai zostaje oficjalnie prezydentem Wietnamu. W lipcu Francuzi organizują Narodową Armię Wietnamu. W październiku 1949 Mao Zedong pokonuje w Chinach narodowców Czang Kaj-Szeka. Wywołuje to w Stanach zjednoczonych nastroje antykomunistyczne, i próby zapobiegania rozprzestrzenianiu się komunizmu, z konsekwencjami także dla Wietnamu.

***1950***

Chińska Republika Ludowo-Demokratyczna i Związek Radziecki uznają Demokratyczną Republikę Wietnamu Ho Szi Mina. Następnie Chińczycy rozpoczynają przekazywanie Viet Minh'owi sprzętu wojskowego, którego duża część jest produkcji amerykańskiej i poprzednio należała do wojsk chińskich narodowców, pokonanych przez Mao. Przy pomocy tego sprzętu, a także chińskich doradców wojskowych, generał Vo Nguyen Giap, dowódca wojsk Viet Minh'u przekształca partyzantkę Viet Minh w wojska regularne, w których skład wchodzi 5 lekkich dywizji piechoty i jedna dywizja ciężka. W lutym Stany Zjednoczone i Wielka Brytania uznają Republikę Wietnamu i rząd Bao Dai'a. W tym samym czasie rozpoczyna się ofensywa Viet Minh'u na posterunki francuskie w pobliżu granicy z Chinami. W Stanach Zjednoczonych senator McCarthy rozpoczyna "polowanie na komunistów" co ma swoje odzwierciedlenie w polityce zagranicznej, także w stosunku do konfliktu w Wietnamie.

W czerwcu rozpoczyna się wojna w Korei.

W lipcu prezydent USA, Harry Truman zatwierdza pomoc wojskową dla wojsk francuskich w Wietnamie w wysokości 15 milionów dolarów. Przez następne cztery lata Stany Zjednoczone wydadzą 3 miliardy dolarów na pomoc dla Francuzów a w roku 1954 udział amerykańskiej pomocy we francuskim wysiłku wojennym w Wietnamie wyniósł 80%. We wrześniu generał Giap rozpoczyna ataki na posterunki wojsk francuskich przy granicy z Chinami. Ich upadek przynosi Francuzom stratę 6000 ludzi i dużych ilości wyposażenia wojskowego. Pod koniec września w Sajgonie amerykanie organizują Military Assistance Advisory Group (MAAG) - Grupa Doradców Wsparcia Wojskowego dla wojsk francuskich.

***1951***

W styczniu 20000 żołnierzy Viet Minh'u pod dowództwem Generała Giapa rozpoczyna serię ataków na umocnione pozycję francuskie w delcie Rzeki Czerwonej (Song Hong/Song Ha), rozciągającej się od Hanoi do zatoki Tonkińskiej. Otwarte przestrzenie Delty pozwalają Francuzom pod dowództwem generała Jean'a de Lattre'a na kontratak z tzw. linii De Lattre'a, niszczący dla Viet Minh'u. 6000 wietnamskich żołnierzy ginie podczas ataku na miasto Vinh Yen w pobliżu Hanoi, co zmusza Giapa do wycofania się. W marcu Wietnamczycy próbują drugiego ataku, tym razem na posterunek Mao Khe w pobliżu Haifongu, ale zostają zmuszeni do wycofania się pod ostrzałem francuskiej artylerii okrętowej i lotnictwa. Straty Wietnamczyków wyniosły 3000 zabitych. Na przełomie maja i czerwca Giap podejmuje kolejną próbę przełamania linii De Lattre'a, w rejonie rzeki Day, na południowy wschód od Hanoi. Francuskie posiłki w połączeniu z uderzeniami lotnictwa i uzbrojonych łodzi skutkują kolejną porażką Giapa ze stratami 10000 zabitych i rannych. Pośród ofiar francuskich jest Bernard de Lattre, jedyny syn francuskiego Generała. W czerwcu Giap wycofuje się z delty Rzeki Czerwonej. We wrześniu generał de Lattre odbywa wizytę w Waszyngtonie w celu zwiększenia amerykańskiej pomocy dla wojsk francuskich. W listopadzie generał de Lattre na skutek ciężkiej choroby - raka - wyjeżdża do Francji, zastąpiony przez generała Raoula Salana. W grudniu generał Giap rozpoczyna ostrożną kontrofensywę atakiem na posterunek Tu Vu nad Rzeką Czarną (Song Da). Unika on działań konwencjonalnych, zamiast tego stosując szybkie uderzenia po których wycofuje się do dżungli, a jego głównym celem jest odcięcie francuskich linii zaopatrzeniowych. Do końca roku straty francuskie w Wietnamie przekraczają 90 000.

***1952***

W styczniu Wietnamczykom udaje się odciąć francuskie linie zaopatrujące Hoa Binh wzdłuż Rzeki Czarnej. W lutym Francuzi wycofują się z powrotem na linię de Lattre'a wspierani przez ciężki ogień zaporowy. Po obu stronach straty przekraczają 5000. W październiku generał Giap ponownie atakuje Francuzów w delcie Rzeki Czerwonej, tym razem przy uzyciu taktyk partyzanckich. W odpowiedzi na zagrożenie generał Salan rozpoczyna operację Lorraine, której celem są bazy zaopatrzeniowe Viet Minh'u w rejonie Viet Bac, w wyniku której zdobywa spore ilości sprzętu, ale nie nawiązuje kontaktu z siłami Viet Minh'u, dlatego zarządza odwrót, podczas którego jego siły wpadają w zasadzkę pod Chang Muong, która dezorganizuje odwrót Francuzów i przynosi im straty w wysokości 1200 zabitych, rannych lub jeńców. Operacja Lorraine udowodniła że siły Wietnamskie są coraz lepiej zorganizowane i pokazała jak trudnym przeciwnikiem się stały w miejscach oddalonych od głównych sił francuskich.

***1953***

Dwight D. Eisenhower został rozpoczął swoją kadencję jako prezydent USA. W czasie jej trwania znacznie zwiększa pomoc amerykańską dla Francuzów w celu powstrzymania ekspansji komunistów w Azji południowo-wschodniej. Aby usprawiedliwić zwiększające się wydatki, Eisenhower cytuje "teorię domina" która mówi, że zwycięstwo komunistów w Wietnamie spowoduje upadek rządów w sąsiednich krajach jak szereg "kostek domina". Teoria ta będzie też używana przez następców Eisenhowera i ich doradców do usprawiedliwienia amerykańskiego zaangażowania w tym regionie.

W kwietniu generał Giap, po wielu porażkach bezpośredniego ataku na wojska francuskie zmienił strategię i rozpoczął inwazję na Laos, gdzie siły Ligi Francuskiej nie są tak silne. W lipcu zawieszenie broni kończy wojnę w Korei, dzieląc kraj na dwie części, demokratyczne południe i komunistyczną północ. Wynik ten stanowi dla społeczności międzynarodowej wzór dla rozwiązania konfliktu w Wietnamie. W listopadzie wojska francuskie pod nowym dowódcą, generałem Henri Navarre, rozpoczynają operację Castor, budowę ciągu umocnionych posterunków skupionych wokół zbudowanego jeszcze przez Japończyków pasa startowego, położonego w górskiej dolinie w okolicach miejscowości Dien Bien Phu, w celu kontrolowania przepływu sił Viet Minhu w kierunku Laosu. Generał Giap niezwłocznie rozpoczyna koncentrację sił w tym rejonie, wyczuwając okazję do zadania Francuzom decydującego ciosu. Francuzi, świadomi intencji Giapa gromadzą własne siły, jednakże nie doceniają siły Viet Minhu.

***1954***

Trzynastego marca rozpoczyna się decydujące starcie w bitwie o Dien Bien Phu. Ciężki ostrzał artylerii Viet Minh'u doprowadza już po dwóch dniach do utraty przez Francuzów możliwości korzystania z pasa startowego, co w praktyce oznacza że jedyny sposób zaopatrywania bazy to zrzuty spadochronowe. Viet Minh zaczyna budowę sieci okopów i tuneli, które powoli otaczają i zbliżają się do pozycji francuskich. Pod koniec miesiąca można już mówić o oblężeniu - Francuzom kończy się woda i środki opatrunkowe, 10000 ich żołnierzy jest otoczonych przez 45000 Wietnamczyków. Francuzi apelują do Amerykanów o pomoc. Przez pewien czas Amerykanie rozważają użycie taktycznej broni jądrowej. Siódmego maja Francuzi poddają się. Ich straty wynoszą 1500 zabitych przy stratach Wietnamskich wynoszących 8000. Pozostali przy życiu Francuzi są zmuszeni do marszu do obozów jenieckich oddalonych o 500 mil. Połowa jeńców umiera w drodze lub w niewoli. Francja wycofuje się całkowicie z Wietnamu, kończąc ośmioletnią walkę z Viet Minhem okupioną stratami 400 000 ludzi po obu stronach konfliktu.

W maju rozpoczyna się Konferencja Genewska w sprawie Indochin, w której uczestniczą Stany Zjednoczone, wielka Brytania, Chiny, Związek Radziecki, Francja, Wietnam (Viet Minh i przedstawiciele Bao Dai'a), Kambodża i Laos, aby wynegocjować rozwiązanie dla Azji Południowo-Wschodniej.

W czerwcu francuzka jednostka wojskowa, Group Mobile 100 zostaje zdziesiątkowana w serii zasadzek wzdłuż Drogi 19 pomiędzy Pleiku i An Khe.

W wyniku konferencji Genewskiej w lipcu głównodowodzący wojsk Unii Francuskiej i Ludowej Armii Wietnamu podpisują Porozumienia Genewskie, które ustalają linię demarkacyjną wzdłuż siedemnastego równoleżnika, rozdzielającą walczące siły i nakazują zwolnienie jeńców wojennych. Porozumienia zabraniają też wprowadzania do Wietnamu personelu i sprzętu wojskowego. Zużyte wyposażenie może być wymieniane tylko na zasadzie jeden do jednego. Zabrania się też tworzenia nowych baz wojskowych na terenie całego Wietnamu. Przestrzeganie postanowień Porozumień nadzoruje komisja składająca się z przedstawicieli Indii, Kanady i Polski, przewodniczy przedstawiciel Indii. Porozumień nie podpisuje rząd Diem'a. Nie podpisana Ostateczna Deklaracja wyznacza termin w lipcu 1956 na przeprowadzenie wyborów na terenie całego Wietnamu aby ponownie zjednoczyć państwo. USA nie popierają wyborów w obawie przed wygraną Ho Szi Min'a. W październiku, po opuszczeniu Hanoi przez wojska francuskie Ho Szi Min wraca do miasta po ośmiu latach ukrywania się w dżungli i formalnie obejmuje władzę nad Wietnamem Północnym.

Na południu Bao Dai ustanawia Ngo Dinh Diem'a premierem. USA pokładają nadzieje na demokratyczny Wietnam w antykomunistycznym Diem'ie. Diem, wyznania rzymskokatolickiego, podczas kiedy większość Wietnamczyków wyznaje buddyzm, zachęca katolików żyjących w komunistycznym Wietnamie Północnym do ucieczki na Południe. Około miliona ludzi wyjeżdża. W tym samym czasie około 90 000 komunistów wyjeżdża na północ, ale około 10 000 bojowników Viet Minh'u dostaje z Hanoi polecenie pozostania w ukryciu na południu. Poza tym Ngo Dinh Diem od samego początku swoich rządów ma problemy z poparciem i zamachami stanu organizowanymi przeciwko niemu. Pod koniec roku także poparcie USA dla Diema zaczyna słabnąć.

Poprzednia część: Ziarno niezgody 1941 - 1945 Następna część: Cisza przed burzą 1955 - 1958

Bibliografia

www.historyplace.com/unitedstates/vietnam/index-1945.html

www.vietnamgear.com/Indochina1946.aspx

www.vietnamgear.com/Indochina1947.aspx

www.vietnamgear.com/Indochina1950.aspx

www.vietnamgear.com/Indochina1951.aspx

www.vietnamgear.com/Indochina1953.aspx

www.vietnamgear.com/Indochina1954.aspx

---

Historia konfliktu

strona główna