Wkrótce po II wojnie światowej Air Materiel Command - organizacja która wtedy jeszcze należąca do Sił Powietrznych Armii USA, zaczęło poszukiwać nowego ciężkiego bombowca strategicznego, będącego następcą istniejących bombowców B-29 i B-36. Nowy samolot miał przenosić 10 000 funtów (4500 kg) bomb i rozwijać prędkość 300 mil na godzinę (260 węzłów; 480 km / h) na wysokości 34 000 stóp (10 000 m) a także mieć zasięg 5000 mil (4300 mil morskich; 8000 km). Firmy Boeing, Consolidated Aircraft i Glenn L. Martin zgłosiły projekty samolotów spełniających te specyfikacje. Boeing początkowo wygrał konkurs na budowę nowego samolotu swoim modelem 462, ale szybki rozwój technologii lotniczej spowodował, że klient, który w międzyczasie zmienił nazwę na Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) poprosił o liczne modyfikacje drastycznie zmieniające projekt. Jedna z takich modyfikacji została opracowana w październikowy weekend w 1948 roku, w hotelu na zachodnim wybrzeżu, kiedy inżynierowie Boeinga próbowali przekonać pułkownika USAF odpowiedzialnego za program nowego bombowca do udzielenia "zielonego światła" dla nowego samolotu. Nowy bombowiec był początkowo zaprojektowany jako sześciosilnikowy, turbośmigłowy o prostym skrzydle, ale projekt uległ zmianie i w efekcie w projekcie było ośmiem silników odrzutowych i skośne skrzydła. Duży wpływ na ostateczny kształt tej maszyny miał projekt innego bombowca Boeinga - B-47 Stratojet, który właśnie rozpoczął służbę w USAF.
W końcu 14 lutego 1951 roku Boeingowi przyznano kontrakt na produkcję trzynastu B-52A. Ostatnią poważną zmianą konstrukcyjną było przeprojektowanie kabiny załogi z podobnej do tej użytej w B-47, z siedzeniami w układzie tandem, na bardziej konwencjonalny układ z siedzeniami obok siebie, co zwiększyło efektywność drugiego pilota i zmniejszało zmęczenie załogi. Oba prototypy B-52 były wyposażone w pierwotny układ siedzeń w tandemie z kroplową owiewką, podobną do stosowanej innych bombowcach tamtych czasów, takich jak B-47 czy B-57.
Drugi zbudowany B-52 - YB-52, numer seryjny 49-0230, odbył pierwszy lot 15 kwietnia 1952 r. - narodziła się legenda.
Początkowo samoloty seryjne - trzy B-52A i pierwsze B-52B - były używane do testów i szkoleń. Trwająca wojna w Korei opóźniła realizację programu B-52. USAF odebrały swój pierwszy B-52 w sierpniu 1954 r., a pierwsze B-52B zostały przyjęte przez SAC w czerwcu 1955 r. Następny wariant, model C, miał zwiększoną masę startową i powiększone zewnętrzne zbiorniki paliwa. Wyprodukowano tylko 35 Modeli C i szybko wyszły z użycia, gdy pod koniec 1956 roku pojawił się kolejny wariant, model D. Model D wyeliminował możliwość zamontowania załogowej kapsuły zwiadowczej w komorze bombowej, zamiast tego skoncentrował się na roli bombowca – zarówno nuklearnego i konwencjonalnego. Po dostarczeniu Modelu D SAC rozpoczął badania nad koncepcją penetracji na małych wysokościach. Model D został także wyposażony w dalekiego zasięgu AGM-28 Hound Dog, pozoratory celów ADN-20 Quail i wielopasmowe urządzenia walki zadioelektronicznej AN/ALQ-27.
Następny w kolejności był model E, dostarczony po raz pierwszy w grudniu 1957. Różnił się on od modelu D tylko nieznacznie, ulepszoną elektroniką oraz systemem bombardowania i nawigacji AN/ASQ-38. Komfort załogi zwiększono dzięki przeprojektowanym stanowisk bombardiera i nawigatora. Następnie pojawił się Model F, ponownie będący stopniowym ulepszeniem poprzedniej wersji z ulepszonymi silnikami i niewielkimi ulepszeniami układu wtrysku wody, z powiększonymi zbiornikami wody. Istotnym ulepszeniem w porównaniu do poprzednich modeli B-52 były alternatory zamontowane przy lewym silniku w każdej gondoli w miejsce turbin i alternatorów napędzanych powietrzem (wcześniej instalowanych w kadłubie). Wybrzuszenia na pokrywach silnika, w których mieszczą się nowe alternatory, pozwalają odróżnić model F od innych B-52. Pierwsze B-52F dostarczono w czerwcu 1958 roku.
Wraz z modelem G wprowadzono poważne zmiany do rodziny samolotów B-52. Model G posiadał tzw. „mokre skrzydło” – wewnętrzną konstrukcję skrzydła służącą jako zbiorniki paliwa oraz znacznie (2,23 m) krótszy statecznik pionowy, co jest najbardziej charakterystyczną wskazówką do odróżnienia „starych” od „nowych” B-52. Wraz z nowym ogonem zastosowano nowy system obrony: zamiast karabinów maszynowych i stanowiskiem strzelca w ogonie, cztery karabiny maszynowe sterowane przez system AN/ASG-15 były obsługiwane przez strzelca ze stanowiska w kabinie umieszczonego razem z resztą załogi.
Następnie pojawił się ostateczny wariant B-52 - model H. Był to jedyny model B-52 napędzany silnikami turbowentylatorowymi TF-33-P-3. Instalacja nowych zespołów napędowych zapewniła zdecydowaną poprawę zasięgu w porównaniu z B-52G. Kolejną zaletą w porównaniu z wcześniejszym silnikiem J57 była eliminacja konieczności wtrysku wody w celu uzyskania dodatkowej mocy przy starcie. Ulepszono także środki walki radioelektronicznej i system kierowania ogniem. Zamiast czterech karabinów maszynowych kal. 12,7 mm w korpusie zainstalowano działo M61 20 mm Gatling. Pierwszy B-52H dostarczono w maju 1961 r. Ostatni B-52H dostarczono 26 października 1962 r., po zbudowaniu 744 samolotów rodziny B-52.
Wojna w Wietnamie trwała przez stulecia. Wietnamczycy walczyli z Chińczykami, Francuzami i Japończykami. Od 1964 roku, kiedy miał miejsce tzw. incydent w Zatoce Tonkińskiej, Amerykanie oficjalnie zaangażowali się w tę wojnę (nieoficjalnie wpływali na lokalną politykę co najmniej od II wojny światowej). Już w 1964 roku planowano użycie B-52 także w Wietnamie. Samoloty te, przeznaczone głównie do roli międzykontynentalnych bombowców nuklearnych, były również w stanie przenosić duży ładunek bomb konwencjonalnych – każda wersja mogła przenosić wewnętrznie 27 bomb odłamkowo-burzących o masie 500 funtów lub 750 funtów, chociaż możliwość ta była rzadko wykorzystywana, ponieważ w szczytowym okresie zimnej wojny SAC (Dowództwo Lotnictwa Strategicznego) poważnie odnosiło się do swojej roli w zakresie odstraszania nuklearnego i było bardzo niechętne do rozpraszania zasobów potrzebnych do wykonania tej podstawowej misji. Jednak USAF dostrzegło potencjał B-52 i zamierzało wykorzystać przynajmniej część floty Stratofortress w Wietnamie.
Ze wszystkich wariantów B-52 uznano, że B-52F najlepiej nadaje się do użycia w Wietnamie w 1964 roku. W ramach programu South Bay w sumie 28 B-52F zmodyfikowano tak, aby przenosiły konwencjonalne bomby na zaczepach pierwotnie przeznaczonych dla kierowanych pocisków rakietowych AGM-28 Hound Dog. Specjalne belki zainstalowane na tych zaczepach umożliwiały przenoszenie 24 bomb na zewnątrz, oprócz 27 bomb przenoszonych wewnętrznie, co dało w sumie 51 bomb. Dwa z najczęściej używanych typów bomb to bomby M117 HE (burzące) lub bomby kasetowe CBU wypełnione bombami BLU-3. Więcej B-52F zostało później podobnie zmodyfikowanych w ramach programu Sun Bath.
Pierwsze B-52 przeznaczone na wojnę w Wietnamie zostały rozmieszczone w bazie Andersen AFB na wyspie Guam na początku 1965 roku, ale początkowo nie było jasne, jak dokładnie ich używać. Planowano wykorzystać B-52 do ataków na Wietnam Północny, ale plany te spotkały się z silnym sprzeciwem Departamentu Stanu, który utrzymywał, że oznaczałoby to poważną eskalację wojny i mogłoby spowodować nadmierną reakcję Chin i Związku Radzieckiego. Kolejnym powodem obaw była możliwość utraty samolotu i jego załogi na skutek obrony wroga oraz konsekwencje takiego zdarzenia. Innym planem, który ostatecznie wdrożono, było wykorzystanie B-52 do wsparcia żołnierzy na ziemi. Miał on atakować enklawy Viet Congu rozsiane po dużych obszarach dżungli. Pierwsza misja B-52 podczas wojny w Wietnamie, o kryptonimie Arc Light I, odbyła się 30 czerwca 1965 roku. Trzydzieści B-52F wystartowało z Guam, żeby zaatakować siły Viet Congu w Ben Cat, około 64 km na północ od Sajgonu. Ta misja poszła naprawdę źle - nie tylko bombardowanie trafiło w pustą dżunglę, bo było niedokładne, a wróg i tak opuścił ten teren, ale także dwa bombowce zderzyły się po drodze w wyniku problemów z tankowaniem w powietrzu, co doprowadziło do utraty dwóch samolotów i ośmiu z dwunastu członków ich załogi. W rezultacie zmieniono i udoskonalono procedury uzupełniania paliwa w powietrzu.
W listopadzie 1965 roku zastosowanie B-52F uległo zmianie, kiedy bombowce zaczęły wykonywać misje bezpośredniego wsparcia wojsk lądowych, pełniąc funkcję „latającej ciężkiej artylerii”. W grudniu 1965 roku B-52F rozpoczęły także bombardowania celów w Laosie. Wiele z takich misji nie zostało ujawnionych rządowi Laosu.
Jednym z absurdów wojny w Wietnamie była zamiana ról samolotów USAF - bombowce strategiczne B-52 zaatakowały cele taktyczne w Wietnamie Południowym, podczas gdy cele strategiczne na północy zostały zaatakowane przez myśliwce taktyczne USAF i Marynarki Wojennej USA.
W marcu 1966 roku w Wietnamie zaczęto zastępować B-52F starszymi B-52D, które przeszły modyfikacje mające na celu zwiększenie ich konwencjonalnych możliwości bombardowania i walki radioelektronicznej. Pylony skrzydłowe zmodyfikowano w taki sam sposób, jak w B-52F, a komorę bombową poddano modyfikacji o nazwie High Density Bombing (HDB), umożliwiającej wewnętrzne przenoszenie do 84 bomb Mk.82 lub 42 bomb M117 przy użyciu "magazynków”. Dzięki tym modyfikacjom całkowity ładunek bomb B-52D wzrósł do 27 200 kg, czyli około 10 000 kg więcej niż dla B-52F. W ramach programu Big Belly opracowano także nowy system wstępnego ładowania, obejmujący "magazynki" bomb, które można było wstępnie załadować poza samolotem, skracając czas niezbędny do przezbrajania samolotu. Zmodyfikowane B-52D zachowały zdolność do przenoszenia swobodnie spadających bomb nuklearnych i min.
B-52 operowały w formacjach składających się z trzech samolotów, zwanych „komórkami”. Samolot prowadzący leciał pierwszy, drugi i trzeci samolot w formacji znajdowały się z tyłu, rozsunięte w lewo i prawo. Odległość między liderem a ostatnim samolotem w "komórce" wynosiła około 3,2 km. Bombowce były również przesunięte względem siebie w pionie o około 150 m. Taka formacja zapewnia dobrą wzajemną ochronę radioelektroniczną. Komórka B-52D „Big Belly” mogła zrzucić 324 bomby, tworząc w ten sposób pole zniszczenia o długości około 5 km i szerokości 3 km. Bombardowanie dżungli było często krytykowane jako nie dające nic więcej niż przewracanie drzew i zabijanie małp, ale w wielu przypadkach można było w ten sposób trafić w obozy wroga i koncentracje wojsk. Zaletą takich ataków było zaskoczenie, gdyż atakowano z bardzo dużej wysokości, co oznaczało, że atakującego samolotu nie było widać ani słychać z ziemi, dopóki nie zaczęły wybuchać pierwsze bomby, powodując śmiercionośny efekt latających odłamków i fali uderzeniowej. B-52 były szczególnie skuteczne przeciwko kompleksom tuneli, które stanowiły główny problem dla sił armii amerykańskiej i były trudne do zniszczenia lub przeciwdziałania im jakikolwiek inny sposób.
W kwietniu 1966 roku B-52D odbyły pierwszą misję na północ od strefy zdemilitaryzowanej. Północnowietnamskie rakiety ziemia-powietrze wystrzelone w kierunku bombowców spowodowały wstrzymania bombardowań Wietnamu Północnego przez B-52.
Operacje B-52 z bazy Andersen, zlokalizowanej ponad 4 000 km od Sajgonu, były bardzo kosztowne pod względem paliwa, czasu, zmęczenia załogi i zużycia samolotów. Dlatego USAF zaczęło szukać odpowiedniej bazy bliżej miejsca działań. Rozważano kilka opcji i ostatecznie wybrano lotnisko Królewskiej Marynarki Wojennej Tajlandii w Sattahip w Tajlandii, znane jako U-Tapao, używane już przez tankowce KC-135. 10 kwietnia 1967 roku pierwsze trzy B-52D wylądowały w U-Tapao, aby wziąć udział w operacji Poker Dice. Początkowo U-Tapao był tylko wysuniętą bazą operacyjną, a wszystkie główne prace konserwacyjne i planowanie misji były wykonywane w Andersen AFB. Do 1969 roku U-Tapao stało się stałą bazą. Liczba B-52D stacjonujących w tej bazie wzrosła z 7 na początku operacji do 42.
W 1968 roku pierwszym poważnym zadaniem dla B-52 było przerwanie oblężenia bazy bojowej Khe Sanh. Operacje Niagara Falls i Bugle Call obejmowały tak wiele misji B-52, że konieczne było otwarcie trzeciej bazy B-52 w regionie. Była to Kadena na Okinawie, która została wcześniej odrzucona ze względów politycznych, aby nie urazić japońskiej opinii publicznej. Kadena znajdowała się o połowę bliżejej od Sajgonu niż Andersen, a misje bombowe nad Wietnamem z tej bazy trwały około sześiu godzin.
W 1969 roku BUFFy rozpoczęły naloty bombowe na nowe terytorium – Kambodżę. Kraj ten był oficjalnie neutralny, ale używany przez Wietnam Północny jako szlak zaopatrzenia i miejsce schronienia. Amerykańscy dowódcy w Wietnamie od jakiegoś czasu chcieli zbombardować niektóre obszary Kambodży, ale prezydent Lyndon B. Jonson był temu przeciwny. Nowy prezydent Richard Nixon zezwolił na naloty bombowe, ale trzymano to w tajemnicy. Ataki typu Arc Light na Kambodżę rozpoczęły się 18 marca 1969 roku w ramach operacji Menu, a następnie zostały rozszerzone w ramach Operacji Freedom Deal.
Oprócz Kambodży, operacje typu Arc Light skierowano także na cele w Laosie, próbując zatrzymać przepływ zaopatrzenia z Wietnamu Północnego w punkcie wejścia na szlak Ho Chi Minha.
W 1970 r., w ramach „wietnamizacji” wojny, liczba misji B-52 zaczęła spadać. W sierpniu 1970 r. zakończono misje z bazy Andersen, a w październiku także z bazy Kadena. 42 B-52D stacjonujące w U-Tapao z łatwością poradziły sobie z obciążeniem w wysokości 1000 lotów bojowych miesięcznie. Wzrosło ono nieznacznie w lutym i marcu 1971 r., kiedy misje Arc Light wsparły ofensywę ARVN znaną jako Lam Son 719.
30 marca 1972 roku armia północnowietnamska wyposażona w ciężką artylerię i czołgi przekroczyła strefę zdemilitaryzowaną i rozpoczęła ofensywę w Wietnamie Południowym. ARVN musiała walczyć o odzyskanie terytorium i korzystała ze wsparcia powietrznego Stanów Zjednoczonych, w tym bombardowań B-52. W kwietniu 1972 roku nowsze B-52G zaczęły dołączać do starszych B-52D w Andersen AFB, aby stamtąd latać na misje nad Wietnamem Południowym. Koncentracja B-52 w bazie Andersen była tak duża, że zgromadzono tam ponad jedną trzecią wszystkich aktywnych samolotów tego typu. W każdym momencie w powietrzu musiało jednocześnie znajdować się ponad 30 B-52, w przeciwnym razie nie zmieściłyby się na miejscach parkingowych dostępnych w bazie.
Bombardowanie Wietnamu Północnego przez B-52 zostało wznowione 2 kwietnia 1972 roku w ramach operacji Freedom Train, następnie przemianowanej na Rolling Thunder Alpha i potem na Linebacker. Tym razem cele miały charakter bardziej strategiczny i misje sięgały głębiej na terytorium Wietnamu Północnego.
W grudniu 1972 roku Stany Zjednoczone rozpoczęły masową kampanię bombardowań powietrznych nad Wietnamem Północnym, znaną jako Operacja Linebacker II, często nazywaną „Bożonarodzeniowym Bombardowaniem”. Kampania ta miała na celu zmuszenie Wietnamu Północnego do powrotu do stołu negocjacyjnego i zapewnienie porozumienia pokojowego. W tym intensywnym okresie bombowce B-52 wykonały ponad 700 lotów bojowych, zrzucając około 15 000 ton bomb na Hanoi, Hajfong i inne kluczowe cele. Zamachy bombowe wzbudziły duże kontrowersje i wzbudziły krytykę ze względu na znaczne ofiary wśród ludności cywilnej i zniszczenia, ale udało im się również wywrzeć znaczną presję na rząd północnowietnamski.
Pomimo ciężkich bombardowań, Wietnam Północny kontynuował swój opór. Jednak presja wywołana nieustannymi nalotami B-52 w połączeniu z innymi wysiłkami wojskowymi i dyplomatycznymi ostatecznie doprowadziła do podpisania Porozumień Pokojowych w Paryżu 27 stycznia 1973 r. Porozumienie to oznaczało koniec bezpośredniego zaangażowania wojskowego USA w Wietnamie, a wkrótce potem , siły amerykańskie, w tym jednostki B-52, zaczęły wycofywać się z regionu.
Po podpisaniu porozumień pokojowych rola B-52 w Azji Południowo-Wschodniej zmalała. Jednakże pozostaway one w pogotowiu i od czasu do czasu wykonywały misje wspierające siły południowowietnamskie aż do ostatecznego wycofania się Stanów Zjednoczonych z Wietnamu w 1973 r. Przeprowadzano także misje bombowe przeciwko celom w Laosie i Kambodży. W marcu 1973 roku wszystkie operacje B-52 w Wietnamie zostały wstrzymane, a bombowce wróciły do swoich baz w Stanach Zjednoczonych i innych lokalizacjach.
Ostatni rozdział zaangażowania B-52 w wojnę w Wietnamie nastąpił w 1975 roku, podczas upadku Sajgonu. Chociaż B-52 nie wzięły bezpośredniego udziału w ostatnich bitwach tej wojny, to ich poprzednie misje znacząco wpłynęły na jej przebieg. 30 kwietnia 1975 roku siły północnowietnamskie zajęły Sajgon, kończąc wojnę w Wietnamie. B-52 Stratofortress, ze swoją długą historią operacyjną i potężnymi możliwościami bombardowania, pozostawił niezatarty ślad w konflikcie, ilustrując zarówno potencjał, jak i ograniczenia strategicznych sił powietrznych w osiąganiu celów politycznych i wojskowych.
Model na powyższych zdjęciach przedstawia B-52D o numerze seryjnym 56-612, operujący z bazy lotniczej Anderson na wyspie Guam. Nosi specjalne malowanie w kolorze czarnym błyszczącym lub półmatowym (FS17038 lub FS27038) na powierzchniach dolnych i po bokach kadłuba i statecznika pionowego oraz wzór kamuflażu podobny do schematu SEA na górnych powierzchniach, składający się z plam w kolorze ciemnozielonym (FS34079), "SAC bomber green" (FS34159) i brązowym (FS34201). Oznaczenia narodowe – „stars and bars” – zostały zmniejszone, a oznaczenia, takie jak granice chodników i numery seryjne, były czerwone.
| Długość: | 47 700 mm |
| Wysokość: | 14 730 mm |
| Rozpiętość: | 56 390 mm |
| Masa własna: | 80 660 kg |
| Maksymalna masa startowa: | 204 120 kg |
| Napęd: | Osiem silników odrzutowych Pratt&Whitney J57-P-19W o ciągu 5382 daN z wtryskiem wody |
| Uzbrojenie: | Cztery karabiny maszynowe AN-M3 kalibru 12,7mm w ogonie (system kierowania ogniem ARMA MD-9) plus do 32 000 kg bomb konwencjonalnych lub jądrowych |
| Zasięg: | 13 400 km możliwy do zwiększenia przez tankowanie w powietrzu |
| Prędkość maksymalna: | 1027 km/h |
| Załoga: | 6 ludzi |
